I. Kościół uniwersalny (powszechny)

Definicja: greckie EKKLESIA — ZGROMADZENIE (Dz 19:32,39,41).

Dokładniej: Zgromadzenie utworzone z tych,którzy zostali wezwani i spełnili określone wymagania.

Kościół uniwersalny (powszechny, katolicki): Mt 16:15-18 — „zbuduję kościół mój ”.

Wstęp do tego Kościoła i członkostwo w nim zależą WYŁĄCZNIE od OSOBISTEGO STOSUNKU DO CHRYSTUSA, uskutecznionego tylko przez OJCA za pośrednictwem DUCHA ŚWIĘTEGO (Mt 11:27). Cztery stopnie wejścia do tego stosunku: 1) wezwanie; 2) objawienie; 3) przyjęcie; 4) publiczne wyznanie (Mt 10:32,33). WSZYSCY, będący w tym stosunku do Chrystusa, NALEŻĄ na pewno do Kościoła powszechnego.

J 10:1-9 — OJCIEC jest właścicielem wszystkiego; DUCH ŚWIĘTY jest odźwiernym; JEZUS UKRZYŻOWANY jest drzwiami; JEZUS ZMARTWYCHWSTAŁY jest pasterzem (Hbr 13:20). Owczarnia jest ZGROMADZENIEM ludu Bożego na ziemi (nie ma złodziei w niebie — Mt 6:20; 1Ko 6:10). Wchodzący w inny sposób są złodziejami i zbójcami.

Kościół porównany jest do DOMU, BUDYNKU (Ef 2:20-22; 1Pt 2:4-6), którego fundamentem i kamieniem węgielnym jest Chrystus i w którym wszyscy prawdziwi wierzący razem budują się jako żywe kamienie. Wyraz kościół nigdy nie jest w Biblii użyty w znaczeniu budynku z cegieł, kamieni itp. Kościół porównany jest także do CIAŁA (Ef 1:22-23), którego Chrystus jest głową, a wszyscy wierzący członkami.

Jako DOM Kościół jest mieszkaniem Bożym (1Ko 3:16; 2Ko 6:16; Ef 2:22). Jako CIAŁO Kościół jest wykonawcą Bożego dzieła i Jego osobistym reprezentantem (Mt 10:40; Mt 28:18-20; J 20:21).

1Ko 3:11 — Kościół ma TYLKO JEDEN FUNDAMENT: Jezusa Chrystusa (1Pt 2:6; Iz 28:16; Ps 62:2,3,7,8). Ef 1:22 — Kościół ma TYLKO JEDNĄ GŁOWĘ: Jezusa Chrystusa. Hbr 12:22,23 — Centrala tego Kościoła znajduje się w niebie. Gal 4:26 — Jest to Kościół WOLNY, nie związany przepisami, ludzkimi postanowieniami, tytułami ani tradycjami. Ef 4:4 — Jest to JEDNO CIAŁO, kierowane przez JEDNEGO DUCHA (Rz 8:14). Rz 12:4,5 — Każdy wierzący jest pojedynczym członkiem tego ciała. 1Ko 12:12-27 — Wszystkie członki potrzebują się wzajemnie i są od siebie uzależnione.

Istnieją dwa oficjalne, publiczne zaświadczenia, świadectwa członkostwa w tym Kościele: 1) Gal 3:26-28 — Chrzest w wodzie. Zaakceptowanie przez ludzkich przywódców; 2) 1Ko 12:13 — Chrzest w Duchu Świętym. Nadnaturalna pieczęć, udzielana przez Chrystusa, który jest głową (Ef 1:13). Celemobu chrztów jest podkreślenie i umocnienie JEDNOŚCI CIAŁA.

II. Kościół lokalny (zbór)

Mt 18:15-20 — Dokładniej: dwóch lub trzech, przyprowadzonych razem do imienia Jezusa Chrystusa (Rz 8:14). 5Mo 12:15-18; 5Mo 16:2,6,11 — W Starym Testamencie Bóg zezwolił Izraelowi zgromadzać się TYLKO W JEDNYM MIEJSCU (w świątyni jerozolimskiej), które wybrał, aby tam przebywało Jego IMIĘ. J 2:18-21 — W Nowym Testamencie Chrystus i Jego IMIĘ zajęły miejsce starotestamentowej świątyni.

Najmniejszą cząstką Kościoła jest komórka (rodzina). Z komórek składa się całe ciało. Ciało może być zdrowe tylko wtedy, gdy zbudowane jest ze zdrowych komórek. Podstawowym wymaganiem jest HARMONIA. Kościół lokalny (zbór) jest to taczęść Kościoła uniwersalnego, która znajduje się w danej miejscowości. Wyszczególnienie występowania w Biblii znaczeń wyrazu ekklesia: Kościół w pewnej miejscowości — 35 razy; kościół w jakimś domu — 4 razy; kościoły w jakiejś prowincji — 36 razy; Kościół uniwersalny — 20 razy; kościół lokalny niesprecyzowany — 16 razy; kościoły w pewnej miejscowości — 0 razy; kościół w pewnej prowincji — 0 razy. Biblia mówi więc o lokalnym kościele (zborze) tylko w dwóch znaczeniach: 1) w miejscowości; 2) w domu. Mówienie o kilku zborach na tym samym terenie jest niebiblijne.

Kol 2:19 — Kościół Nowego Testamentu spojony jest STAWAMI i ŚCIĘGNAMI. STAWY są to stosunki osobiste: a) do Chrystusa; b) do siebie nawzajem. ŚCIĘGNA: ogólne nastawienie, postawa: a) pokój (Ef 4:3); b) miłość (Kol 3:14).

Wszystkie te stawy i ścięgna są NIEWIDZIALNE. W Starym Testamencie stale na nowo popełnianym błędem Izraelitów było to, że NIEWIDZIALNEGO Boga bez przerwy usiłowali zastąpić jakimś WIDZIALNYM obrazem. W obecnym eonie stale na nowo popełnianym błędem chrześcijan jest to, że NIEWIDZIALNE stosunki wewnątrz prawdziwego Kościoła bez przerwy usiłują zastąpić jakimiś WIDZIALNYMI strukturami i organizacjami. Wspólnym skutkiem takich usiłowań jest to, że te niewidzialne stosunki przestają być uznawane, a często zostają zupełnie zniszczone.

Nadrzędnym celem kościoła lokalnego (zboru) jest WSPÓLNOTA. 1Ko 1:9 — Zostaliśmy powołani do społeczności Jezusa Chrystusa. 1J 1:3 — Nowy Testament napisany został, aby przyprowadzić nas do społeczności czyli wspólnoty z apostołami, by móc dzielić z nimi społeczność z Ojcem i Synem. 1J 1:4 — Społeczność ta daje zupełną radość (2J 1:12). J 3:6 — Z tej społeczności dzięki działaniu Ducha Świętego rodzą się dzieci Boże i sprawy Boże (Dz 2:1; Dz 13:1-4). Bez wspólnoty nie może być duchowego narodzenia.

III. Usługi uniwersalne (ruchome, powszechne)

Działają one w Kościele uniwersalnym i są do dyspozycji dla wszystkich części tego Kościoła. Ef 4:11 — Apostołowie, prorocy, ewangeliści, nauczyciele. Celem tych usług jest: 1) przygotowanie (wyposażenie) świętych; 2) budowanie Ciała Chrystusowego. Będą one kontynuowane „aż dojdziemy wszyscy” do jedności i doskonałości.

1. APOSTOŁOWIE

Apostoł — dosłownie: wysłany (J 13:16) lub posłaniec. Znaczeniem zbliżone do wyrazu misjonarz. Apostoł zakłada i konsoliduje zbory.

Apostołowie wymieniemi w Nowym Testamencie:
a) Przed Pięćdziesiątnicą:
Jezus (Hbr 3:1; J 10:36; J 20:21);
Dwunastu (Mt 9:36-38; Mt 10:1.2.5);
Maciej (Dz 1:26; Dz 2:14). Razem 14 osób.
b) Po Pięćdziesiątnicy:
Barnabasz i Saul (Dz 13:4; Dz 14:4,14);
Andronikus i Junias (Rz 16:7);
Jakub, Józef, Szymon, Juda (1Ko 9:5; Gal 1:18,19; Mt 13:55; Jud 1:1);
Tytus i kilku innych (2Ko 8:23; Tt 1:5);
Epafrodytus (Flp 2:25);
Sylas, Tymoteusz (1Ts 1:1; 1Ts 2:6). Razem co najmniej 14 osób.

Mt 10:1-5 — Uczniowie stają się apostołami, kiedy otrzymują posłannictwo i zostają wysłani. Dz 13:1-4; Dz 14:4,14 — Prorocy i nauczyciele stają się apostołami, kiedy zostają powołani i wysłani. Apostolstwo Pawła zostało uruchomione przez ludzkie narzędzia, lecz on zawsze powoływał się na Boży autorytet (Gal 1:1; 1Tm 1:1). Sdz 5:23 — Bóg identyfikuje się ze swoimi sługami, powołanymi przez Niego do specjalnych zadań. Nasz stosunek do takich sług jest naszym stosunkiem względem Boga. Dz 13:2 — Dziełem, do którego zostali powołani, było zakładanie nowych kościołów lokalnych (zborów) (Dz 14:23). Apostołowie utwierdzają także zbory, niekoniecznie założone przez nich samych (Rz 1:10,11; Kol 2:1; patrz także Gal 1:1,2; 1Pt 1:1). Gal 2:7,8 — Piotr posiadał ogólne apostolstwo dla obrzezanych (Żydów), Paweł posiadał ogólne apostolstwo dla pogan. 1Ko 12:28 — W zborze apostołowie stanowią pierwszy co do znaczenia rodzaj usługi. Usługa Słowem Bożym ma przez to pierwszeństwo przed wszystkimi innymi rodzajami usługi.

Apostołowie mają zatem dwie główne funkcje do wypełnienia:
1) Zakładanie nowych, dobrze funkcjonujących zborów;
2) Zaprowadzanie i utrzymywanie porządku w zborach już istniejących (Tt 1:5).

Apostoł prawdopodobnie posiada pozostałe cztery usługi: proroka, nauczyciela, ewangelisty, pasterza. 1Ko 9:2 — PIECZĘĆ apostolstwa: zbudowanie w całości zboru. 2Ko 12:12 — ZNAKI apostolstwa: 1) Jakość charakteru; 2) Nadnaturalne przejawy mocy. 2Ko 11:5; 2Ko 12:11 — Istnieją różne poziomy apostolstwa. 2Ko 11:13-15 — Istnieją fałszywi apostołowie. Obj 2:2 — Z tego powodu należy doświadczać tych, którzy podają się za apostołów.

IV. Usługi uniwersalne: 2. PROROCY

Prorok to ten, kto ogłasza (z Bożego polecenia, w Bożym imieniu, z inspiracji, natchnienia Ducha Świętego). Prorokowanie to niekoniecznie przepowiadanie rzeczy przyszłych.

1Kr 17:1 — Prorok w istocie rzeczy stoi przed Bogiem, otrzymuje od Niego poselstwo i przekazuje je. 1Kr 18:1 — „Idź, ukaż się Achabowi”. Poselstwa nie można oddzielić od człowieka. Bóg używa ludzi, nie metod. Jr 23:15-32 — Prawdziwy prorok stoi w radzie Pańskiej i przekazuje Słowo Pańskie. Fałszywy prorok przekazuje poselstwo według upodobania własnego serca. Am 3:7 — Bóg zawsze dzieli się z prorokami swoimi tajemnicami. Jr 15:15-19 — Warunki tego, by być ustami Bożymi. Iz 55:11 — Słowo Boże z ust Bożych (tj. przekazane przez Ducha Bożego) nigdy nie zawodzi.

Prorocy wymieniemi w Nowym Testamencie:
Agabus (Dz 11:27-30) i co najmniej dwaj inni (patrz także Dz 21:10);
Barnaba, Symeon, Lucjusz, Manaen, Saul (Dz 13:1);
Juda, Sylas (Dz 15:32). Razem co najmniej 10 osób.

Różnice w trzech głównych usługach:
APOSTOŁ ma określone zadanie: zakładanie i utwierdzanie zborów;
PROROK ma specjalne poselstwo, otrzymane indywidualnie od Boga, przeznaczone do przekazania na określonym miejscu i w określonym czasie (Rhema);
NAUCZYCIEL przekazuje Słowo Boże do ogólnego użytku (Logos), lecz nie otrzymuje specjalnego indywidualnego poselstwa.

Przykłady ludzi ze specjalnym posłannictwem proroczym: Jonasz (Jon 3:4); Jan Chrzciciel (Mk 1:6-8); Agabus (Dz 11:27-30; Dz 21:10); Ef 4:11; 1Ko 14:31 — „Ustanowił niektórych prorokami”, tj. ludzi do usługi proroczej (por. 1Ko 12:29). „Możecie wszyscy prorokować” tj. używać daru prorokowania. Nie wszyscy, używający daru prorokowania, są powołani do usługi proroczej. 1Ko 14:22 — W Nowym Testamencie zwykle proroctwo skierowane jest do wierzących, nie do niewierzących. 1Ko 14:29 — „Niech prorocy (liczba mnoga) mówią… inni (liczba mnoga) niech rozsądzają. W Nowym Testamencie prorocy są zazwyczaj członkami grupy, poddającymi swoje poselstwo i swoją usługę ocenie pozostałych. Jest to zgodne z nowoteastamentowym obrazem wierzących jako współzależnych członków jednego ciała. Za 4:2.3.11-14 — Prorocy są jak drzewa oliwne, dostarczające oliwę świeżej inspiracji i objawienia Kościołowi (Obj 11:3,4,10). Prz 29:18 — Bez świeżego objawienia lud Boży marnieje. Łk 17:26; Hbr 11:7 — „Jak było w dniach Noego” 1) bezbożność i nieprawość niewierzących; 2) bezpośrednie Boże objawienie i ostrzeżenie dla wierzących.

V. Usługi uniwersalne: Ewangeliści i nauczyciele

3. EWANGELIŚCI

Ewangelista: głosiciel dobrej wieści. Wyraz występuje tylko 3 razy: Ef 4:11; Dz 21:8; 2Tm 4:5. Czasownik ewangelizować występuje około 50 razy, między innymi: Łk 4:18,43; Łk 9:6; Łk 20:1; Dz 8:25; Dz 14:7; Dz 16:10; Rz 1:15; Rz 10:15; Rz 15:20; 1Ko 1:17; 2Ko 10:16. Główny cel usługi ewangelistów: przyprowadzanie grzeszników do Zbawiciela, doprowadzanie ich do przyjęcia zbawienia i do chrztu.

2Tm 4:5 — Apostoł Tymoteusz musiał czasem wykonywać pracę ewangelisty (1Ko 1:17). Dz 6:5; Dz 21:8 — Filip rozpoczął usługiwanie jako diakon, lecz rozwinął się w nowotestamentowego ewangelistę (1Tm 3:13). Jego usługa ewangelisty opisana jest w Dz 8:
wersety 5, 35: Jego poselstwo: Chrystus, Jezus;
wersety 6, 7: Jego uwierzytelnienie było nadnaturalne (Mk 16:15-20; Hbr 2:3,4);
wersety 26, 29, 39: Jego prowadzenie było nadnaturalne;
wersety 12, 38: Nawróceni przez niego byli chrzczeni w wodzie, lecz nie w Duchu Świętym;
werset 40: Przenosił się z miejsca na miejsce (Łk 4:43; Łk 8:1). 1Ko 12:28 — W rodzajach usługi w zborze lokalnym nie ma wzmianki o ewangelistach, gdyż ich usługa przeznaczona jest dla nienawróconych.

4. NAUCZYCIELE

Nauczyciel: Ten, kto wykłada Słowo Boże.
Dwa rodzaje nauczania: 1) Ef 4:11 — Dla całego Ciała na wszystkich miejscach; 2) 1Tm 5:17 — Dla członków zboru lokalnego.

Przykład nauczyciela dla całego Ciała: Apollos. Dz 18:24-28; 1Ko 3:5,6 — Apollos podlewał to, co Paweł zasadził. Wierzący w Achai poznali Chrystusa dzięki nadnaturalnej łasce. Następnie ich wiara musiała zostać utwierdzona przez zrozumienie Pism. Dz 18:28 — Systematyczne, publiczne wykładanie Słowa Bożego.

Usługa ewangelisty często pojawia się krótko po nawróceniu, natomiast usługa nauczyciela potrzebuje więcej czasu, aby się rozwinąć. Często nauczyciele występują wspólnie z innymi rodzajami usług uniwersalnych: 2Tm 1:11 — Apostoł i nauczyciel; Dz 13:1 — Prorocy i nauczyciele; Łk 20:1 — Jezus nauczał i ewangelizował.

VI. Usługi lokalne: pasterze i diakoni (w zakresie jednego zboru)

Usługi te ograniczone są do jednej miejscowości, jednego zboru. Flp 1:1 — Dwa poziomy w kierownictwie lokalnym: 1) Biskupi, zwani także starszymi lub pasterzami; 2) Diakoni.

1. PASTERZE

Nowy Twstament używa trzech różnych wyrazów na określenie tych lokalnych przywódców:
a) Presbuteros — starsi, prezbiterzy;
b) Episkopos — biskupi, doglądający, nadzorujący;
c) Poimen — pasterze.

Wszystkie powyższe określenia dotyczą tego samego urzędu względnie usługi: Dz 20:17,28 — Starsi, będący biskupami, mają paść trzodę (pasterze); Tt 1:5,7 — …ustanowił starszych… biskup ma być…; 1Pt 2:25 — Jezus jest Pasterzem i Biskupem (stróżem) dusz; 1Pt 5:1,2 — Starszych… paście… doglądając jej. Kwalifikacja: starszy; Usługa: pasterstwo; Praca: doglądanie (biskupstwo).

W Nowym Testamencie starsi występują zawsze w liczbie mnogiej: Dz 14:23 — …wyznaczyli starszych (ten sam wyraz jest w Dz 10:41 i 2Ko 8:19); Dz 20:17 — Wezwał starszych zboru; Ty 1:5 — …abyś ustanowił po miastach starszych; Jk 5:14 — niech przywoła starszych zboru (patrz również Flp 1:1; 1Ts5:12; Hbr 13:7,17,24). We wszystkich tych tekstach ci lokalni przywódcy występują w liczbie mnogiej.

Dz 15:2.4.6.22; Dz 16:4 — Często apostołowie występują wraz ze starszymi. Dz 15:23 — apostołowie, starsi i bracia. Bracia są to prawdopodobnie wszyscy pozostali dojrzali mężczyźni, należący do zboru. 1Pt 5:1,2 — Tam, gdzie apostoł zamieszkuje i jest członkiem zboru, jest on w tym zborze współ-starszym (2J 1:1; 3J 1:1). Dz 13:1 — W zborze lokalnym mogą też być członkami prorocy i nauczyciele, mieszkający w danej miejscowości. 1Ko 12:28 — W zborze lokalnym trzy główne rodzaje usług są to w kolejności: a) apostołowie; b) prorocy; c) nauczyciele. 3J 1:9,10 — Miejscowy starszy powinien respektować apostołów. Starsi są istotnym ogniwem, łączącym usługi uniwersalne (ruchome) z osobami, usługującymi w zborze lokalnym.

2. DIAKONI

Dz 6:1-6 — Tam, gdzie okoliczności tego wymagają, starszych wyręczają w sprawach administracyjnych DIAKONI (posługujący). Diakoni są wybierani spomiędzy członków zboru przez samych wierzących, lecz ich ustanowienie musi być potwierdzone przez przywódców zboru. Flp 1:1 — W skład zboru wchodzą trzy grupy osób: a) starsi (biskupi); b) diakoni; c) święci czyli wszyscy pozostali członkowie.

Zasada pluralizmu w przywództwie lokalnego zboru oznacza, że nigdy w danej miejscowości nie trzeba więcej niż jednego zboru, chociaż nawet byłoby wiele tysięcy wiernych. Liczba przywódców jest po prostu proporcjonalna do liczby członków zboru tj. dostosowana do potrzeb. Dz 18:22 — Jeden zbór (liczba pojedyncza) w Jerozolimie; Dz 21:20 — Tysiące Żydów, którzy uwierzyli (w Jerozolimie); Dz 21:22 — musi się zejść lud (przekład BG) czyli cały wielki zbór, być może około 50.000 członków, lecz jeden zbór.

Są dwie nawzajem się wykluczające możliwości:
a) wiele lokalnych zborów (w tej samej miejscowości), każdy z jednym przywódcą, oraz
b) jeden lokalny zbór z wielu przywódcami.
Zgodna z Biblią jest druga z tych możliwości.

Dz 14:23 — Kiedy uczniom wyznaczeni zostali starsi, powstały zbory, a oni stali się ich członkami. Starsi w tym zborze byli dopiero kilka miesięcy po nawróceniu. Wiek jest drugorzędny. Istotna jest dojrzałość duchowa. Tt 1:5 — Zanim zostaną ustanowieni starsi, porządek w zborze lokalnym jest niepełny.

Na podstawie cyklu wykładów Derek Prince:
„The Church”, Album 1 opracował Józef Kajfosz